BERZEM

Teslime DUMAN

Berzem haritada Türkmenistan’ın Merv şehri yakınlarında bulunan eski bir kalenin adı olarak gösterilir. Ancak Türk tarihinde yürekleri yakan, çağlarca unutulmayacak olan bir ihanetin, bir acının yaşandığı yerin adı olarak bilinir.

Dandanakan zaferiyle başlayan ve Malazgirt Meydan Muharebesiyle Anadolu’yu ebedi Türk yurdu yapan Büyük Türk Hakanı Alparslan’ın şehit edildiği yerin adıdır Berzem. Sultan Alp Arslan 1089 yılında Horasan Seferi sırasında Berzem kalesinin komutanı Yusuf el-Harezmi tarafından hançerlenerek şehit edildi.

Türk tarihinin Osmanlı tarihi ya da yakınçağ tarihi kadar bilinmeyen bir zaman dilimini tarihi gerçekliğine uygun, roman tekniğiyle bozmadan eğip bükmeden müşahhaslaştırarak anlatmak tarihi romancılık adına çok güzel bir çalışma. Merhum Sepetçioğlu’nun Kilit, Anahtar, Kapı, Konak serisiyle başlayan tarihi roman serisi bir nesle hem tarihi sevdirmiş hem de gerçekleri saptırmadan öğretmişti. Başka bir çok kişi tarihi roman yazıyorum diyerek olayları çarpıtmış, gerçek dışı hayal ürünlerini gerçekmiş gibi göstererek onarımı güç tahribatlara yol açmıştır. Berzem, Sepetçioğlu serisinden sonra Selçuklu tarihinin bir döneminde yaşanmış çok acı ve yürek yakan bir olayını gerçekler ışığında ete kemiğe büründürerek okuyucuya sunuyor. Okuyucu kendisini Sultan Alp Arslan, Melikşah, Gevherayin, Nizamülmülk, Cami, Ayşe Sultan, Mahmelek ve Hatice Sultan’la birlikte hissediyor. Sultan Alp Arslan’a kale komutanı Yusuf’un sapladığı hançerin acısı yüreğini dağlıyor. Sultanın önüne atılan ve kendini siper eden vezir Gevherayin’in ölümüne sadakatine yanı başlarındaymış gibi şahit oluyor. Adalet anlayışı ve vefa adına Sultan Melikşah’ın halifeye karşı savaşı göze alışının Selçukluyu nasıl Selçuklu yaptığını bu romanla bir kez daha görüyoruz. Sultan Alparslan, Sultan Melikşah ve  Nizamülmülk’ün sıradan diğer insanlar gibi evlat sevgisiyle dopdolu olduklarını, ölen evlatlarının tutuşturduğu intikam hırsını devlet adına bir tarafa bırakmak durumunda kaldıklarını ve bunun da Sultan ya da Nizamülmülk olmanın bir gereği olduğuna olan inanç bir kat daha artıyor.

Berzem’i tarihe ilgi duyan ya da duymayan herkes okuyabilir, okumalı. Tarih ne kadar sıkıcı diyenler bir de Erkan Göksu’nun kaleminden okumalı. Okurken sıkmadan gerçekleri çarpıtmadan, içerisine kattığı insani duygularla sizi ait olduğu yıllara, olaylara götürecektir. Kullandığı bir takım kelimelerin, terimlerin olayların geçtiği dönemi yansıtması bakımından Arapça ve Farsça olarak yazılması sizde çekince yaratmasın. Bu şekilde kullanılan kelime ve terimler dipnotlar vasıtasıyla sayfa altlarında açıklandığı gibi romanın sonunda da küçük bir lügat halinde verilmiştir. Hadi bakalım başlayalım Berzem’le tarihe yolculuğumuza…

***