Fazlı KÖKSAL: Çocuklar ve Kitaplar

Çocuklar ve Kitaplar

Fazlı KÖKSAL

1 Eylül 2020

Geçen hafta sosyal medyada bir çocuk kitabı (!) hakkında yapılan paylaşımlar, bir kez daha hukuku harekete geçirdi.

2000 yılından bugüne kadar üç farklı yayınevi tarafından 4 kez basımı yapılan bir çocuk masal kitabında yer alan iğrenç ifadeler, geçtiğimiz hafta sosyal medyada paylaşınca büyük infial yarattı. Tecavüzün meşrulaştırıldığı kitapla ilgili savcılık soruşturma başlatıldı. Kitap için toplama kararı alındı. Yazar, ilgili bakanlıklar ve kitabı basan yayınevi ardı ardına açıklamalar yaptı… Bir tilkinin ayıyı ‘tecavüzle cezalandırması’nı anlatılan kitabın (!) yazarı (!) tutuklandı…

Sonuçta sosyal medya olmasa takipsiz ve cezasız kalacak bir suç, sosyal medya sayesinde cezalandırılacak…

Olay çocuk edebiyatının ne kadar başıboş, ne kadar kontrolsüz olduğunu göstermesi açısından önemli.

Kitap 2000 yılından bu yana, yani 20 yıldır piyasada… Üç farklı yayınevinde 4 kez baskısı yapılmış… Onlarca kitap fuarına katılmış, binlerce satmış… Hatta Kürtçe’ye de çevrilmiş. 20 yıldır bir Allah’ın kulu bu iğrenç ifadeleri fark etmemiş. Ne yayınevleri, ne yayınevlerinin editörleri, ne de kitapları çocukları için satın alan anne-babalar… Ne Kürtçe’ye çeviren, ne Kürtçe yayımlayan… Hem de tam 20 yıldır…

Kitabın son baskısını yapan yayınevi, genellikle dini kitaplar yayımlayan, Atatürk karşıtı yazılarıyla tanınan Türkiye Gazetesi yazarı Prof. Ekrem Buğra Ekinci’nin kitaplarını da basan bir yayınevi… Yayınevi “Bahsi geçen kitap yazarın editörlüğünde çıkan bir yayın olup, 2019’da bu konu üzerinden satışa ve dağıtıma kapatılmıştır. Yayın çizgimizin dışında olup hataen çıkmış ve sonra da satışa kapatılmıştır” şeklinde abuk bir mesajla kendini savunmuş… Bir yayınevi yayın çizgisinin dışında bir kitabı okumadan nasıl yayımlar? Hata ile kitap nasıl yayımlanır? Anlamak mümkün değil…

Ya kitabı okumadan içeriğini kontrol etmeden, çocuklarının eline tutuşturan anne babalarına ne demeli? 20 yıldır binlerce anne, babadan hiçbirisinin bu iğrenç ifadeleri fark etmemesi de ebeveynlerin çocuklarının okudukları kitapların içeriği ile ilgilenmediklerini göstermektedir. Çocuğu sessizce otursun, kendini meşgul etmesin diye içeriğini bilmediği bilgisayar oyunlarını, uyuşturucu gibi çocuklarının eline tutuşturan anne ve babalar kitap konusunda bu zahmete girer mi? O da ayrı mesele.

Yazarın kitabını İslamcı bir yayınevinde yayımlatmasına karşılık, biyografisini incelediğimizde, üye olduğu sivil toplum kuruluşlarına baktığımızda hem sol, hem de Kürtçü, çevrelerle iç içe bir kişilik olduğunun anlaşılması, olayın arkasında farklı karmaşık ilişkiler olma ihtimalini de akla getirmektedir.

Bu olay çocuk kitaplarının, hiçbir merci tarafından denetlenmediğini bir kez daha göstermiştir…

Anlaşılan o ki bu kitap, çocuk kitaplarındaki başıboşluğun ilk örneği olmadığı gibi son örneği de olmayacak…

İnternette yapacağınız ufak bir araştırma benzeri olaylara çok sık rastlandığını görmenizi sağlayacaktır. “Çocuk kitabında; şiddet”, “Çocuk kitabında; pedofili”, “Çocuk kitabında; eşcinsellik övgüsü”, “Çocuk kitabında; hayvana tecavüz”, “Yine çocuk kitabı, yine rezalet” gibi başlıklara sıkça rastlanmaktadır. Ayrıca küfür, müstehcenlik içeren ifadelere de çocuk kitaplarında yer verildiği bilinmektedir.  Yabancı dilde yazılan çocuk kitaplarının milli kültür süzgecinden geçirilmeden çevrilmesi de ciddi problemler yaratmaktadır… Pek çok kitapta domuz ve domuz eti övgüsü, İslamiyet’i ve Türkleri suçlayan ifadeler çevirmenlerin dikkatinden kaçmakta veya aslına sadık kalma hassasiyeti ile olduğu gibi bırakılmaktadır. Ayrıca; kitabın hangi yaşa uygun olduğunun tespitinde yapılan hatalar, bozuk Türkçe, yazım kurallarına uymama gibi yanlışlara da çocuk kitaplarında oldukça sık rastlanmaktadır.

Medyada ve sosyal medyada konu edilen uygunsuz çocuk kitapları, Türk aile yapısına, çocukların sosyal ve psikolojik gelişimine uygun olmayan kitapların çok küçük bir bölümü. Bir başka ifadeyle, buzdağının görülen kısmı…

Özetle, bu konuda sorun büyük… Yazarlar, çevirmenler, editörler; çocuklara hitap ettiklerinin farkında bir duyarlılıkla hareket etseler,   Yayınevleri; çocuk psikolojisi ve pedagojisi konusunda uzman editörler istihdam etseler ve ebeveynler; çocuklarına vermeden kitapları incelemek duyarlılığını gösterseler hiçbir sorun yaşanmaz. Ama bunlar yapılmayınca iş duyarlı yurttaşlara ve sosyal medyaya kalıyor…

Çocuklarımız geleceğimiz… Onlar ne kadar bilgili, ne kadar sorgulayan, ne kadar araştırmacı olursa geleceğimiz o kadar aydınlık olacaktır… Bunun başlangıcı da okumaktan geçer… Ama doğru ve sağlıklı okumadan…

Görüldü ki çocukların doğru ve sağlıklı okumasını sağlayacak olan yazarlar, çevirmenler, yayıncılar ve  ebeveynler gerekli özeni göstermiyorlar…  O zaman denetim ve gözetim şart… Denetim ve gözetim derken kesinlikle sansürü kastetmiyorum… Çocuk kitapları, yayıncılar, psikologlar, pedagoglardan oluşan bir ekip tarafından çocuk psikolojisi ve pedagojisine uygunluğu açısından denetlenebilir… Bu denetleme zorunlu olabileceği gibi ihtiyari de olabilir… Komisyonca kontrol edilen kitaplara “Bu kitabın x-y yaş grubundaki çocuklar için uygun olduğuna …… komisyonunca karar verilmiştir” şerhi verilir… Komisyonca kontrol edilen kitaplar da komisyonun oluşturacağı internet sitesinde yayınlanır. Anne ve babalar da çocuklarına kitap alırken, kitabın komisyonca kontrol edilip edilmediğine bakarlar…

Bunlar yapılır mı? Yapılabilir mi? Tabii ki yapılır… Yeter ki yapma niyetiyle harekete geçelim…

KAYNAK:  https://www.sakaryayenihaber.com/cocuklar-ve-kitaplar-makale,14464.html

Sakarya YeniHaber